Quy hoạch hệ thống cây xanh đô thị Tuy Hoà

           

            bài của Lam Tuyền

Đã từ ngàn xưa, con người sống với muôn vàn cỏ cây, hoa lá. Cây trái không chỉ là nguồn thực phẩm, mà còn nhiều tác dụng hữu ích cho con người. Khi xã hội phát triển, hình thành các điểm dân cư và trình độ cao là điểm dân cư đô thị, thì tác dụng của cây xanh càng nổi rõ: trước hết, nó có tác dụng như lá phổi của đô thị, giúp thu hồi thán khí (CO₂) và sản sinh dưỡng khí (O₂); nó có tác dụng hạn chế những điều kiện thiên nhiên bất lợi: nắng, nhiệt độ cao, gió bấc, gió phơn, gió cát; nó tạo ra những cảnh quan sinh động... Đối với các đô thị ở vùng khí hậu khắc nghiệt như Nam Trung bộ, trong đó có thị xã Tuy Hoà chúng ta, thì cây xanh biểu hiện rõ giá trị của nó. “Vì lợi ích mười năm, trồng cây...”; do đó, cũng đã là muộn khi bây giờ sau gần 15 năm tái hồi sinh thị xã, chúng ta mới đặt vấn đề nghiên cứu tổ chức quy hoạch cây xanh. Hơn nữa, quy hoạch cũng vẫn mới chỉ là hoạch định, quan trọng hơn là sự thực thi đầu tư.

            Thực ra, khi lập quy hoạch xây dựng, cây xanh là một bộ phận cấu thành nên đồ án; tuỳ theo cấp bậc của loại đồ án mà có mức độ nghiên cứu khác nhau. Thông thường mọi đồ án quy hoạch xây dựng đều có riêng bản vẽ quy hoạch cây xanh. Các tổ chức tư vấn quy hoạch “đẳng cấp”, đều có các bộ phận và chuyên viên về cây xanh. Giữa chức năng tư vấn và chức năng thực hiện đầu tư về cây xanh, không hẳn là một. Mỗi chức năng đều đòi hỏi cao tính chuyên sâu, chuyên nghiệp.

            Hệ thống cây xanh đô thị nói chung, được tổ chức bao gồm: cây xanh tập trung được bố trí theo hình thức vườn hoa, công viên, rừng ở những vị trí có điều kiện về địa hình, thổ nhưỡng... và tại các hướng không gian cần thiết; cây xanh đường phố được bố trí trên các mạng trục giao thông; cây xanh khuôn viên được bố trí ngoại thất của các công trình có diện tích, không gian... Mỗi loại cây xanh trên, ngoài việc tổ hợp, tạo nên hệ thống, còn có vai trò chức năng riêng tại vị trí mà nó được bố trí. Và tất cả, đều phải chứa đựng ý đồ nghệ thuật bố cục, thủ pháp, hình tượng...

            Thông thường, cây xanh tập trung được bố trí ở nơi có tác dụng cải thiện mạnh mẽ điều kiện khí hậu của đô thị như ngăn gió xấu, đồng thời kết hợp là nơi tổ chức những cảnh quan có tính hoành tráng. Ở đây, cây xanh được trồng với mật độ cao, được tổ chức thành những không gian cảnh quan khác nhau, tạo nơi vui chơi, giải trí, thư giãn. Trong tập san Kiến trúc-Quy hoạch Phú Yên số 1, KTS Hoàng Xuân Thưởng đã nêu những ý tưởng ở bài “Công viên cho đô thị Tuy Hoà, ngày mai...”, gắn những yếu tố thiên nhiên sẵn có, địa hình-địa mạo với ý định về công năng.

Cây xanh đường phố  là

Cây xanh khuôn viên thường rất đa dạng về quy mô, hình dáng, kích thước, cây trồng... vì gắn liền với ngoại thất công trình.